Ik herinner me de dag dat aangekondigd werd dat de bepaling dat een Chinese president slechts twee termijnen aan mag blijven door het Chinese Volkscongres werd geschrapt. nog goed Dat is nu bijna een jaar geleden. We verbleven toen bij mijn schoonmoeder in Shahe, vlak voor ons vertrek naar Nederland.

Politiek laat Zhang Yang koud, maar ik vond het nogal wat. Xi’s gedachtegoed zou ook al worden vastgelegd in de grondwet, hadden ze in China dan niets geleerd van leiders als Mao? Tijdens het eten spraken we erover, waarbij vooral ik aan het woord was. Zhang Yang’s mening bleef beperkt tot “Je hebt toch geen invloed op wat ze in Zhōngnánhǎi besluiten”. Zijn moeder was meer bezig met of het eten niet te zout was.

Twee dagen later kwam ze naar me toe. En zei het volgende:

Ik heb er nog eens nagedacht over wat je gisteren tijdens het eten zei. Dat het niet goed is dat Xi Jinping langer dan twee termijnen aan mag blijven als president. Eigenlijk vind ik dat juist wél goed, om twee redenen.

Als eerste: Xi heeft veel corrupte leiders afgezet, en zorgt ervoor dat ambtenaren zich niet meer om laten kopen. Daar treedt hij streng tegen op, en dat is lovenswaardig. Hem afzetten voordat deze anti-corruptiecampagne goed is afgerond, zou kunnen resulteren in het mislukken van de hele campagne. Wat als een opvolger alles terugdraait?

Ten tweede, er zijn maar een beperkt aantal leiders die hoog genoeg opgeklommen zijn om Xi’s mogelijke opvolger te worden na 2023. Ik vind deze kandidaten niet per definitie beter dan Xi. Xi is misschien geen perfecte leider, maar welk staatshoofd is dat wel? Xi heeft meer charisma dan Hu Jintao [zijn voorganger – red.] Als Xi in 2023 af zou moeten treden, weet je niet wie je ervoor terugkrijgt.

Kortom, van mij mag Xi Jinping aanblijven totdat alles waar hij nu aan werkt is afgerond. En totdat er een goede opvolger klaar staat. Dat kan best langer dan tien jaar duren, en dat vind ik geen probleem.

Zo.

Ze had er echt over nagedacht. En formuleert hiermee volgens mij de kern van wat de gemiddelde Chinees vindt: het maakt niet uit welk poppetje er op het bordes van de Grote Hal van het Volk staat , zolang het maar de goede kant op gaat met het land.

Hier klinkt ook in door dat dit nieuws in China anders is gebracht dan in het westen. Westerse media brachten de boodschap nogal gesensationaliseerd als: “President Xi kijgt levenslange macht“. Terwijl de strekking in de Chinese media was: “De president kan meer dan twee termijnen aanblijven“. Dat is al een heel andere boodschap: hij kàn aanblijven, maar het hòeft niet, en het gaat niet alleen om Xi Jinping, maar om de functie van staatshoofd in het algemeen.

En, laten we wel wezen, zijn de punten die mijn schoonmoeder hier noemt niet precies waar ‘m de schoen kan wringen in een westerse democratie? Met staatshoofden die meestal niet langer dan vier jaar aanblijven, en wankele coalitieregeringen?