Er wordt altijd gezegd dat er geen vertaling in welke andere taal dan ook is voor het Nederlandse woord ‘gezellig’. Hetzelfde wordt gezegd van het Deense ‘hygge’. Hoewel de betekenissen in het verlengde van elkaar lijken te liggen, zijn ze toch nét iets anders. Dat geldt natuurlijk voor meer woorden in meer talen. Bijvoorbeeld voor het Nederlandse ‘uitwaaien’, maar ook het Japanse Komorebi (木漏れ日), dat de prachtige betekenis ‘zonlicht dat door bomen heen schijnt’ heeft.

Nu is het Chinees een hele rijke taal, waarin één karakter een betekenis kan hebben, waar we in Nederland alleen met een volzin uitdrukking aan kunnen geven. Hieronder mijn top 10 van Chinese karakters met een ogenschijnlijk eenvoudige betekenis. Mooie voorbeelden van hoe verschillende culturen verschillend met taal omgaan.

青 QĪNG

Qīng is de kleur van de zee. En de kleur van de zee is nooit hetzelfde. Qīng kan daarom gebruikt worden om groen, blauw, grijs en alle tinten die daar tussen zitten te beschrijven.

苍 CĀNG

Dit duidt ongeveer hetzelfde kleurenscala aan als qīng, maar dan om de specifieke kleur van de lucht te beschrijven.

缘 YUÁN

Yuán kan worden vertaald als voorbestemd, toeval, lot, of geluk. Dus hoewel in het Nederlands voorbestemd en toeval tegenovergesteld zijn, kan dit karakter allebei betekenen. De betekenis van yuán is dan ook veelomvattend, en gaat over hoe dingen in het leven kunnen lopen. Wie je tegenkomt, kleine en grote dingen die (al dan niet) gebeuren, kan allemaal yuán zijn. Of wij dat nu toeval of lotsbestemming noemen.

脸 LIǍN

Als je liǎn wilt vertalen, kom je uit op iets als “Een gevoel van schaamte en grote waarde die gehecht wordt aan sociale structuren in moraal en gedrag”. Dat komt er op neer dat je jezelf op een bepaalde manier gedraagt om die sociale structuren en het respect dat daar uit voortkomt, in stand te houden. Die lading kun je met het ene Nederlandse woordje ‘gezichtsverlies’ toch niet helemaal dekken.

咱 ZÁN

Dit betekent ‘wij’, maar niet zoals we dat in het Nederlands kennen. Zán betekent ‘wij’ inclusief degene die het zegt en degene waar hij/zij het tegen zegt, en niemand anders.

齉 NÀNG

Dit betekent “nasaal praten omdat de neus verstopt zit”. En korter dan dat kun je het in het Nederlands niet zeggen. Tenzij je het over een heel andere boeg gooit en zegt “Ik ben verkouden”, maar dan ben je nog minstens drie woorden verder.

寿 SHÒU 

Shòu betekent een lang leven, een hoge leeftijd. In het Engels kun je ‘longevity’ zeggen, maar in het Nederlands hebben we daar geen equivalent voor.

串 CHUÀN

Als je dit teken buiten een restaurantje ziet hangen, weet je wat je er kunt eten, ook als je geen Chinees leest. Het karakter laat namelijk goed zien dat het saté kan betekenen. Of andere dingen die samen aan een stokje geregen worden. Waaronder ook een kraal op een telraam, om maar iets te noemen.

腥 XĪNG

Dit betekent “de geur van rotte vis”.

香 XIĀNG

Xiāng kan geurig of lekker betekenen. Maar het hangt sterk van de context af, wat het precies betekent. Als een bos bloemen xiāng is dan ruikt hij lekker. Als een bord eten xiāng is, kan het lekker zijn, maar het kan ook betekenen dat het eten sterk smaakt, smaakvol is, ook als jij die specifieke smaak zelf niet lekker vindt. Hong Kong heet in het Mandarijn Xiānggǎng, wat letterlijk ‘Geurige Haven’ betekent. En als je lekker hebt geslapen, kun je dat ook met xiāng beschrijven.