Als je in Nederland de weg vraagt, krijg je een uitleg als: “Deze straat uit en dan naar rechts, het plein bij de kerk oversteken en dan linksaf, rechtdoor lopen tot je bij een ophaalbrug komt, deze oversteken en dan ben je er”. In China zou je op dezelfde vraag het volgende antwoord krijgen: “Hier de weg oversteken, dan afslaan in westelijke richting, bij het tweede kruispunt afslaan richting zuiden en dan rechtdoor tot je er bent”. Cryptisch of efficient? Volgens dit artikel hangt dat helemaal af van waar je bent opgegroeid.
Als je deze kaart van Beijing bekijkt, zul je zien dat alle wegen rechttoe-rechtaan van noord naar zuid of west naar oost lopen. De vijf ringwegen lopen duidelijk om het centrum heen, er zijn geen scheve of kronkelige straatjes. Zelfs de eeuwenoude hutongs Dōngsìtóutiáo (de eerste steeg in het Dongsi-gebied) t/m Dōngsìshísìtiáo (de veertiende steeg in het Dongsi-gebied) lopen kaarsrecht van west naar oost. De namen laten ook niet veel aan de fantasie over. Logisch dat routebeschrijvingen zich in Beijing aan richtingen houden en niet aan oriëntatiepunten. Daarnaast verandert de stad zo snel dat een bekend punt van de één op de andere dag verdwenen kan zijn.
Als je daar deze kaart van Maastricht naast legt, valt er waarlijk geen touw aan vast te knopen. Een wirwar aan kromme straatjes, geen logische toegangswegen en een onhandige rivier die de stad in tweeën snijdt. Geen wonder dat mensen belangrijke gebouwen gebruiken om hun richting te bepalen. De onze-lieve-vrouwenkerk en de Servaasbrug staan al ruim duizend jaar op dezelfde plaats, ook omdat de Gemeente Maastricht niet dezelfde visie op erfgoed heeft als de overheid in Beijing.
Toen ik hier net woonde kon ik helemaal niets met die Chinese noord-west richtingaanwijzingen. Als ik op een kruispunt stond en niet wist welke kant ik op moest, wilde ik horen of ik rechtsaf, oversteken of linksaf moest. Hoe moet ik nou weten waar het oosten is? Aan de stand van de zon kun je dat hier niet bepalen, die is continu verborgen achter een dikke smogdeken. Als je echter lang in een stad leeft waarvan de opzet zo rechtlijnig is als hier, ga je vanzelf denken als een plattegrond. Alle wegen lopen van noord naar zuid of van oost naar west, er is altijd wel een ringweg in de buurt en aan de hand daarvan kun je je plaats en richting bepalen. Erg handig, maar toch zie ik eerlijk gezegd eerder de charme van een onlogisch maar gezellig straatje, dan de schoonheid van de Chang’an Avenue die Beijing zo duidelijk in Noord-Zuid verdeelt.
Judith in China 
Tja, het is net wat je gewend bent denk ik. Toen ik een keer in New York was moest ik ook wennen aan de straten daar (east, west, en allerlei nummers). Maar als je het eenmaal door hebt is het eigenlijk supersimpel. Maarja, denk dat je deze tactiek in Nederland niet hoeft te proberen. En op zich niet zo erg leuk. Vind ‘bij het bruggetje rechtsaf’ toch leuker klinken dan ‘over 500 meter naar het oosten’ 😉
Overzicht is kennelijk niet alles….
Een kronkel hier of daar is misschien wel aantrekkelijker; het brengt in ieder geval wel meer afwisseling.
Voorlopig maar rechtdoor gaan Judith.
Beide manieren van oriënteren zullen spoedig vervangen worden door modernere manieren van de weg vinden. Het avontuurlijke van het zoeken naar de weg is dan echter verleden tijd.
De opbouw van Beijing is dus vergelijkbaar met die van Amerikaanse steden, ook allemaal rechte lijnen. In Duitsland hebben ze Mannheim, dat tijdens de oorlog geheel platgebombardeerd is, ook op deze manier vormgegeven.
vanzelf denken als een plattegrond, wat een vreselijk lot…
niet doen, Judith, niet doen; denk liever in kromme straatjes en in vrolijke pleintjes met straatjes aan elke kant, straatjes die uitkomen in een zeven- dan wel vijfssprong! dan ligt de wereld open.
gelukkig, ik zie dat je de charme van het onlogische prefereert boven de schoonheid van de Chang’an Avenue. er is hoop, ondanks de dikke smogdeken is er hoop!