Als je in Nederland een bekende tegenkomt is de kans groot dat deze je begroet met ‘Hoe gaat het’? Het is dan niet gebruikelijk om eerlijk te antwoorden dat het niet zo goed gaat omdat je vrouw je verlaten heeft voor je beste vriend en dat je aambeien de laatste tijd ook weer zo opspelen.  Je hoort te zeggen: ‘Niet slecht’, of iets van die strekking. Dat is Nederlandse etiquette.

In China vraagt men niet hoe het gaat, maar zegt als begroeting ‘Nǐ chīle mǎ?’ wat letterlijk betekent ‘Heb je gegeten?’, maar in principe op hetzelfde neerkomt als het Nederlandse ‘Hoe gaat het ermee’. Deze standaard-begroeting benadrukt de centrale plaats die eten in de Chinese cultuur inneemt. Het is namelijk niet de bedoeling om bij zo’n begroeting – mocht je onverhoopt nog niet hebben gegeten – eerlijk met ‘nee’ te antwoorden. De begroeter zou zich dan nog wel eens geroepen kunnen voelen om je acuut mee naar een restaurant te nemen. Net zoals je in Nederland niet hoort te zeggen dat het eigenlijk niet zo goed gaat, beantwoord je de Chinese variant van ‘Hoe gaat het’ met een vriendelijk ‘Chīle’ wat betekent: Ik heb gegeten.

Naast deze standaardgroet hebben Chinezen sowieso andere manieren om mensen te begroeten dan westerlingen. Zo is onze buurman met pensioen en loopt hij vrijwel de hele dag de hutong op en neer om praatjes te maken met de buren. Als ik thuiskom staat hij regelmatig bij de ingang van onze sìhéyuàn wat om zich heen te kijken en zegt dan als hij mij ziet niet ‘Goedemiddag’ of ‘Hallo’, maar iets in de trend van: ‘Ah, je hebt boodschappen gedaan’. Soms zegt hij ‘Oh, je bent weer thuis’. Aanvankelijk vond ik dat maar vreemde opmerkingen. Het is toch overduidelijk dat ik met een tas boodschappen loop te zeulen en dat ik weer thuis ben, waarom moet hij het overduidelijke zo stellen?

Het is niet alleen mijn buurman, alle Chinezen doen het. Ook Zhang Yang. Als hij de buurman tegekomt zegt hij dingen als: ‘Ha, u heeft de was te drogen hangen’. Het overduidelijke stellen is in China synoniem voor waar we in Nederland ‘Goedemiddag’ of ‘Hallo’ zouden zeggen. Daar moest ik even aan wennen, maar het gaat me steeds beter af. Als ik nu ’s avonds thuiskom en de buurman zegt ‘Ha, je bent vandaag weer met de fiets’, reageer ik zoals van mij wordt verwacht met: ‘Klopt! Heeft u gegeten?’