Het is vijftien jaar geleden dat mijn oma overleed. Mijn opa heeft er nooit aan kunnen wennen dat hij na het wegvallen van zijn levenspartner (ze hebben hun zestigjarig huwelijk net niet mogen meemaken) een heel aantal zaken zelf moest gaan regelen.
Zo was koken een opgave. Hij had in zijn leven nog vrijwel nooit hoeven koken (en één van de weinige keren dat hij dat wel moest doen ging hij yoghurt opwarmen – je hebt zo een beeld), en werd daarom vaste klant bij de afhaal van het plaatselijke Chin. Ind. Spec. Rest. Hij haalde té regelmatig af, vond zijn dochter, die een beetje op zijn gezondheid lette.
Een ander heikel punt was verjaardagen. Een verjaardagskaart schrijven had mijn opa nog nooit gedaan, dat deed oma altijd. Toen mijn eerste verjaardag na oma’s overlijden daar was, wist opa ergens een nog-net-niet-vergeelde verjaardagskaart op te duikelen, maar toen hij een pen had gevonden en aan tafel ging zitten om er een mooie verjaardagswens op te schrijven, kwam er geen inspiratie.
“Fijne verjaardag, Judith!” of “Van harte gefeliciteerd” vond hij te flauw en simpel. Maar hij schudde ook niet even een originele, inspirerende verjaardagswens uit de mouw.
Dat jaar was ik net begonnen met mijn studie Chinees. Ik had opa mijn lesboeken laten zien, en hij vond bij ieder karakter wel een passende beschrijving. Deze leek een zwaaiend mannetje, en die andere was net een kromme lepel. Aan originaliteit en humor ontbrak het hem doorgaans niet.
En inderdaad, toen hij aan de eetkamertafel overpeinsde wat hij nu in godsnaam op die verjaardagskaart moest schrijven, kreeg hij een ingeving.
Ik vergeet nooit opa’s gezichtsuitdrukking toen hij op de bewuste verjaardag binnen kwam. Hij liep recht op me af en zei niets, maar had een brede grijns op zijn gezicht. Hij gaf me een envelop, en daaruit haalde ik deze kaart tevoorschijn:
Opa’s grijns werd breder toen hij mijn gezichtsuitdrukking zag, nadat ik de kaart had omgedraaid:
Opa was naar het Chin. Ind. Spec. Rest. gewandeld om zijn gebruikelijke bestelling te doen, en had de kaart meegenomen. Hij vroeg of ze er in het Chinees “Fijne verjaardag” op konden schrijven, en één van de koks was niet te beroerd om de inmiddels vaste klant te helpen.
Inmiddels is mijn opa ook alweer vijftien jaar niet meer onder ons, hij ging zijn vrouw snel achterna. De geschreven tekst in de kaart is vergeeld, maar hij blijft altijd bijzonder voor mij: deze kaart belichaamt mijn opa’s inventieve geest, zijn humor, het moeten omgaan met het missen van mijn oma en zijn steun in mijn – in zijn ogen – bijzondere studiekeuze.
Vandaag is het precies honderd jaar geleden dat mijn opa geboren werd.