Deze keer wil ik een bijzonder project van een medelander in China bij jullie onder de aandacht brengen. Anton Lustig heeft sinds 1991 een nauwe band opgebouwd met de Jǐngpō, een bevolkingsgroep die in het Zuid-China op de grens met Brima leeft. Door jarenlang veldonderzoek heeft hij zich de taal van de Jingpo (het Zǎiwà) eigen gemaakt en dat niet alleen: Anton heeft deze taal in kaart gebracht en daar een 1700 pagina’s tellend standaardwerk over afgeleverd. Daarmee is hij ’s werelds meest vooraanstaande expert op dit gebied en de enige westerling die in hun eigen taal met de Jingpo kan communiceren. Petje af dus voor Anton.

Het leefgebied van een deel van de Jingpo ligt in China, maar hun taal en cultuur staan mijlenver van de Chinese af. Door de toenemende globalisering trekken veel Jingpo – net zoals veel Chinese jongeren – op zeer jonge leeftijd naar de steden om werk te zoeken. Omdat het grootste deel van deze jongeren de middelbare school niet heeft afgemaakt en het Chinees niet goed beheerst, vinden ze in de regel geen geschikt werk en geen aansluiting bij de stadsbevolking. Met weinig om op terug te vallen hebben alcohol en drugs, met alle daarbij komende problemen, gemakkelijk vat op deze jongeren.

Daarnaast heeft de recente Chinese geschiedenis de Jingpo-cultuur geen goed gedaan. De Culturele Revolutie, gevolgd door ingrijpende economische hervormingen hebben het oorspronkelijke geloof van de Jingpo, hun culturele gebruiken en de maatschappelijke structuur afgebroken. De vanouds rijke verhaalcultuur en het taalbehoud van het Zaiwa zijn langzaam aan het verdwijnen. Jingpo jongeren behoren niet tot de Chinese overheersende cultuur maar door het verval van hun eigen taal en cultuur kunnen ze hun eigen identiteit steeds minder goed uitdragen. Dit zorgt voor een afnemend gevoel van eigenwaarde, terwijl de Jingpo juist trots zouden moeten zijn op hun herkomst.

Anton wilde zijn jarenlange band met de Jingpo omzetten in een project dat deze kinderen van dienst zou kunnen zijn. Naast Zaiwa-expert is Anton kunstenaar en musicus, en deze talenten heeft hij gebundeld in het unieke Prop Roots Programma. Door middel van taal- en creatief onderwijs en interculturele uitwisseling wil hij Jingpo-kinderen bewust maken van hun eigen cultuur en plaats in de wereld, om ze zo meer zelfvertrouwen te geven en beter in staat te stellen hun toekomst in eigen hand te nemen. Als ze zich meer bewust worden van hun eigen cultuur en achtergrond en trotser op hun herkomst, zullen ze daar hun leven lang profijt van hebben.

Om Prop Roots echt van de grond te krijgen zullen Anton en zijn vrouw Li Yang zich permanent in een Jingpo-dorp vestigen, om de doelgroep zo vanuit de eigen omgeving van dienst te kunnen zijn. Daarvoor werken zij momenteel aan de bouw van een projectcentrum, waar activiteiten plaats kunnen vinden en waar vrijwilligers, kunstenaars en onderzoekers die aan het programma bij willen dragen kunnen verblijven. De afronding van dit centrum is essentieel voor de voortzetting van Prop Roots, en hier loopt het nu spaak. De kosten vallen aanzienlijk hoger uit dan verwacht en omdat Anton en zijn vrouw al hun eigen middelen inmiddels in het project hebben gestoken, rest hen op dit moment niets dan anderen om hulp te vragen.

Verschillende media hebben aandacht aan Prop Roots besteed. Kijk bijvoorbeeld hier en hier voor interessante artikelen die de opzet en doel van het project duidelijk uiteenzetten, en hier en hier voor artikelen over de huidige situatie waar het project in verkeert. Er is een een documentaire (Chineestalig, maar toch leuk om te kijken) beschikbaar van Tianjin TV’s programma “China Right Here”, welke is uitgezonden op verschillende Chinese televisikanalen en hier kun je zien hoe de bouw van het centrum vordert.

Ik hoop dat Prop Roots deze dip te boven komt en dat het binnenkort op volle kracht kan draaien vanuit het hart van het leefgebied van de Jingpo. Iemand als Anton, die alles achter zich heeft gelaten om een Chinese bevolkingsgroep te helpen waarvan de cultuur zonder hem wellicht verloren zou gaan, verdient onze steun.