De laatste keer dat ik in China was, sprak ik af met een vriendin in Café de la Poste. Een Franse bar waar je goede wijn kunt drinken en echte Franse kaas kunt eten. Het zat al jàren op dezelfde plek, in een onooglijk pandje aan de Yonghegong Dajie, in een erg Chinese omgeving – aan dezelfde straat als de beroemde Lama Temple.

We dronken een glas wijn en hadden het over de jaren die we in Beijing hebben doorgebracht, en hoe stad in de tijd is veranderd. Zo kwam ik erop dat, sinds ik Beijing in 2005 voor het eerst bezocht, en het moment dat we het daar begin 2019 over hadden, nog maar een handvol locaties bestonden die er in 2005 ook al waren:

Club 13 in Wudaokou
Lush in Wudaokou
The Bookworm in Sanlitun
Yugong Yishan in Dongsi
Café de la Poste in Yonghegong

Dat was het. Alle andere restaurants, cafés, livehouses en culturele centra waar ik vaak kwam, hadden allemaal plaats moeten maken voor stadvernieuwing.

Nog geen twee weken na onze ontmoeting in Café de la Poste, zag ik het bericht dat ook dit stukje Frankrijk in Beijing plaats moest maken voor iets nieuws: de laatste fase van de directe verbinding naar Beijing Capital Airport om precies te zijn. De hele straat, de hele mix van boeddhistische winkels rondom de Lama Tempel, bakkerijtjes en allerlei andere kleine uitspanningen, moesten direct dicht.

Dat volgde vlak op het bericht dat Yugong Yishan dicht zou gaan. Het grootste livehouse in Beijing, waar vrijwel alle goede buitenlandse bands optraden. Yugong Yishan was al ruim een decennium een instituut in Beijing, dat vanwege stadsvernieuwing al een aantal keer eerder verhuisd was. Maar de sluiting in 2019 leek echt het einde te betekenen.

Nog geen twee weken daarna volgde het bericht dat het ook het einde voor The Bookworm was. Dat vond ik echt erg. Niet alleen omdat deze plek al jarenlang onderdeel van het uitgaansleven in Beijing vormde, het was ook de enige plaats waar samenkomsten en besprekingen met allerlei interessante mensen werden georganiseerd, die hun eigen visie verkondigden. Het Bookworm Literary Festival was één van de jaarlijkse hoogtepunten op mijn Beijing agenda.

En – hoe kon het ook anders – kort daarna kondigde Club 13 aan dat ze haar deuren moest sluiten. Lush is er – voor zover ik weet – nog steeds, dat is de plek die buitenlandse studenten in Wudaokou al sinds 2003 hun huiskamer kunnen noemen. Bijna 20 jaar: een unicum in Beijng. Maar voor hoelang nog?

Deze trend is natuurlijk niet nieuw maar allang gaande. Het is het resultaat van overheidsbeleid dat erop gericht is om alle vormen van vermaak zoveel mogelijk het centrum uit te werken. Dit in de uitwerking van het ambitieuze plan dat de steden Beijing, Tianjin en Shijiazhuang samen moet voegen tot één supermetropool.

Nu zijn metropolen altijd in ontwikkeling, en in het geval van Beijing komen veel van de moderniseringen het karakter en uiterlijk van de stad ten goede. Maar of het verdrijven van alle unieke, culturele plaatsen in het oude centrum verdrijven naar de randen van de stad de sfeer in Beijing ten goede komt, betwijfel ik sterk.

Het Beijing waar ik voor het eerst kwam in 2005, is heel anders dan het Beijing van nu. Het charme van het Beijing van toen was dat je op veel verschillende kleinschalige locaties aan evenementen deel kon nemen, naar verschillende soorten muziek kon luisteren en in een gezellige omgeving kon eten, drinken en bijpraten met vrienden, Alle plaatsen die ik hierboven noem zijn verplaatst naar andere locaties, maar dat is veelal aan de randen van de stad en in massale shopping malls. Dat maakt de hele beleving van de stad compleet anders. En hoewel ik er zelf inmiddels niet meer woon, vind ik dat toch erg jammer.