In de Chinese cultuur is het vereren van voorouders een belangrijke traditie. Zoals ik eerder al aangaf worden overleden dierbaren in China drie keer per jaar voorzien van voedsel en een financiële bijdrage, om zich mee te redden in het hiernamaals. De enige dag in het jaar waarop daarbij het graf wordt bezocht, is Qīngmíng Jié. Deze dag valt op de honderdvijfde dag na de winterzonnewende, wat omstreeks Pasen is. Qingming Jie valt meestal op 4 of 5 april, maar omdat het die dagen enorm druk is op de begraafplaatsen, is het in Beijing gebruikelijk om een paar dagen eerder te gaan. En zo togen wij (Zhang Yang, zijn moeder en ik) afgelopen weekend naar de begraafplaats van Shahe, om de vader van Zhang Yang de jaarlijkse eer te bewijzen. Zhang Yang op de fiets en ik bij zijn moeder achterop de brommer, met een grote schop als bagage. Tijdens dat ene bezoek per jaar is het namelijk de voornaamste taak van de nabestaanden om het graf schoon te maken. In het Engels wordt Qingming Jie dan ook vertaald als Tomb Sweeping Day.

Shahe is een vrij afgelegen buitenwijk van Beijing, en de overheid heeft besloten dat deze wijk moet worden gemoderniseerd. Daarom is het gebied onlangs opnieuw ingedeeld, waarbij de oude begraafplaats is verplaatst. Een nieuwe begraafplaats paste blijkbaar niet goed in het moderne bestemmingsplan; de graven liggen nu nogal weggemoffeld op een lange, smalle strook land langs een sloot.  Niet alle begraafplaatsen zijn zo eenvoudig. Hier een impressie van hoe het er ook uit kan zien.

In overbevolkte steden als  Beijing is crematie al jaren verplicht, maar dat weerhoudt de mensen er niet van om de as vervolgens alsnog te begraven. Halverwege de lange strook lag de grafheuvel van Zhang Guojun, net zoals alle andere heuvels overwoekerd met takken, stof en ander vuil dat er in een jaar tijd overheen gewaaid was. Zhang Yang verwijderde al dit vuil met de schop, en bedekte de heuvel vervolgens met een laag verse aarde. Toen dat klaar was legde zijn moeder een stapeltje papieren nepgeld onder een oude baksteen bovenop de heuvel, zodat duidelijk was dat het graf dit jaar bezocht was.

Zhang Yang maakte een kleine kuil in de grond, en legde daarin een tweede stapel nepgeld. Dit verbrandde hij vervolgens, zodat zijn vader in het hiernamaals kan kopen wat hij nodig heeft. Voor de grafheuvel stak Zhang Yang’s moeder twee bosjes plastic bloemen in de grond, en zette daarbij fruit neer, een flesje van de sterke drank die haar man altijd graag dronk, koeken en wat vlees. Ze strooide er wat sigaretten tussen, stak er één op en stak die bij de bloemen in de grond. Het spreekt voor zich dat de begraafplaatsen in de avonden rondom Qingming Jie worden afgestruind door zwervers en arme mensen, die al dit dure voedsel komen opeten. Dat is niet erg; het wordt gezien als hulp omdat de overleden zelf immers niet fysiek in staat zijn om dat te doen.

Een stukje verder op de begraafplaats was een oud koppel ook druk bezig en vlogen de takken en het stof in de rondte. Wij waren klaar, en het is voor Chinezen niet gebruikelijk om nog even bij het graf te blijven om herinneringen op te halen of om te rouwen. Zodra de jaarlijkse plicht goed was vervuld vertrokken we acuut. Zhang Guojun kon er immers weer een jaar tegenaan, daar in het hiernamaals.