Als buitenlander in China kun je niet heen om de bureaucratie die hoort bij het aanvragen van een verblijfsvergunning en alle administratieve onbenulligheden die daar mee samengaan. Werden verblijfsvergunningen een aantal jaar geleden nog min of meer weggegeven aan iedere buitenlander die ook maar in China wilde werken, de regels zijn sindsdien flink aangescherpt en worden steeds beter nageleefd.

De strengere regelgeving komt bovenop iets wat legaal in China verblijven überhaupt al niet leuker maakt: de schijnbaar onuitputtelijke bureaucratie en de doorgaans onvriendelijke houding van alle instanties waar je mee te maken krijgt. Zo moet je jezelf na binnenkomt registreren bij het lokale pàichūsuǒ oftwel het Public Security Bureau (PSB), een Chinese kruising tussen wat in Nederland een politiebureau en het lokale bevolkingsregister zou zijn. Het PSB geeft een bewijs van registratie af. Dit formuliertje is vereist bij de aanvraag van je verblijfsvergunning en moet worden vernieuwd als je verhuist, als je een nieuw paspoort krijgt, als je werkvergunning wordt verlengd, als je verblijfvergunning wordt verlengd etcetera. Om het PSB kom je als buitenlander in China dus niet heen.

Nu hoor ik altijd horrorverhalen over het PSB. Dat iemand bijvoorbeeld bij de verlenging van haar bewijs van registratie alle gevraagde documenten netjes had meegenomen, maar dat haar aanvraag niet in behandeling werd genomen omdat ze daarnaast een kopie van haar paspoort zou moeten overleggen. Dat er naast het loket een kopieerapparaat stond en dat de aanvraagster in kwestie haar originele paspoort bij zich had was geen excuus. Toen ze de volgende dag terugkwam mét een kopie nam een andere loketmedewerker haar aanvraag in behandeling, en deze gaf haar de kopie van het paspoort meteen terug. Alleen het origineel even zien was volgens hem voldoende.

Mijn lokale PSB doet vooralsnog niet aan dat soort voorbeelden van buitenlandertje-pesten. Toen ik laatst na het verlengen van mijn paspoort een nieuw registratiebewijs kwam halen werd gevraagd om mijn huurcontract. Deze had ik niet mee, dat was eerder alleen nodig als je jezelf de eerste keer kwam aanmelden. De vriendelijke loketmedewerkster liet me een geprint briefje in het Engels zien: nieuwe regels, het contract moest nu bij iedere vernieuwing worden getoond. Ze verontschuldigde zich voor het ongemak maar kon er niets aan doen. Ik heb het contract maar opgehaald en toen kon de vernieuwing meteen worden afgehandeld.

Nu ik – een week later – een nieuwe verblijfsvergunning in het nieuwe paspoort heb ontvangen, moet het registratiebewijs natuurlijk nóg een keer worden vernieuwd. Ik heb mijn pasoort met daarin de vergunning gisteren teruggekregen, en was van plan om morgen langs het PSB te gaan. Zojuist belde de vriendelijke medewerkster op: ze had bericht ontvangen dat mijn verblijfsvergunning is verlengd, en wilde me er aan herinneren dat ik langs moest komen om het registratiebewijs te vernieuwen. En dat ik daarbij niet moest vergeten om mijn huurcontract mee te nemen.

Blijkbaar heb ik het getroffen, ik val onder wat het enige vriendelijke PSB in Beijing lijkt te zijn!