Als je in China woont dan ontkom je er niet aan: je zult eens of vaker terechtkomen in de KTV: de karaokebar.

Chinezen houden van zingen en hebben de karaokecultuur gretig overgenomen van de Japanners, waar het woord karaoke vandaan komt (in het Chinees: kǎlā OK). En dat in een brede maatschappelijke context: een bezoekje aan de KTV is niet alleen iets wat je in het weekend met vrienden doet, het is een vast onderdeel van het opbouwen van zakelijke relaties. In de Chinese zakencultuur is het namelijk belangrijk om elkaar ook persoonlijk beter te leren kennen, zodat je weet met wie je in zee gaat. Naast samen eten, foto’s van je kinderen laten zien, veel drinken (zodat je ziet of iemand een kwade dronk heeft, handtastelijk wordt of juist vrolijk), hoort daar ook het tonen van je zangkunsten bij.

Of je nu met Chinezen bevriend bent of ermee samenwerkt; het komt regelmatig voor dat men na een etentje direct doorgaat naar de KTV of nog efficiënter – dat er in de aparte ruimte van het restaurant waar je als gezelschap eet, een ingebouwd karaokesysteem aanwezig is. En als je niet van karaoke houdt en het na het etentje eigenlijk wel voor gezien wilt houden, kom je er al snel achter dat er geen ontkomen aan is. Het gaat meestal als volgt:

“Ik vind het eigenlijk wel prima, het is al laat en ik houd niet zo van karaoke. Gaan jullie maar, ik ga naar huis”

“Ga gewoon mee joh, gezellig met z’n allen!”

“Nee, ik moet morgen weer vroeg op en ga echt liever naar huis. Ik zie jullie volgende week weer”

“Doe niet zo ongezellig. Je hoeft niet te zingen, je kunt ook gewoon luisteren en een biertje drinken!’

En dat gaat dan nog even zo door, over en weer, zodat je besluit om toch maar mee te gaan. Maar bij zitten en dat biertje drinken blijft het niet, eenmaal aangekomen in de KTV gaat het als volgt verder:

“Iedereen heeft al een liedje gezongen, jij moet ook! Zo erg is het nou ook weer niet, het is juist gezellig! Kies gewoon een liedje dat je leuk vindt, als je dat niet doet dan kies ik er een voor je uit!”

In de betere KTV’s is er een redelijk goede keuze aan Engelstalige nummers, maar meestal komt het er op neer dat je zoiets als Sailing van Rod Stewart zingt, Stayin’ Alive van de Bee Gees of I want it that way van de Backstreet Boys. Gezellig, inderdaad.

Nu moet ik iets bekennen: ik heb werkelijk niets met karaoke. Ik vind het niet leuk om pontificaal voor anderen te gaan staan zingen en beleef totaal geen plezier aan het luisteren naar andermans zangkunsten. Ook niet als iedereen het doet. Het maakt me niets uit dat het ‘helemaal niet erg’ is om een liedje te zingen, ik zie de lol er werkelijk niet van in. De keren dat ik iets heb gezongen in de KTV zijn dan ook op twee handen te tellen.

Het verschil tussen Aziaten en westerlingen is hierin heel groot. Chinezen, Koreanen en Japanners vinden karaoke allemaal geweldig, zo geweldig zelfs dat ze voor thuis een karaokeset aanschaffen om samen met vrienden en familie te zingen. Ik ben enorme karaoke-installaties tegengekomen op het platteland van Hebei: geen stromend water in huis, maar wel een karaokeset. Toen ik in Beijing studeerde hadden de Koreaanse en Japanse klasgenoten het iedere maandag weer over hun karaoke-avonturen van het afgelopen weekend. En mede daardoor kunnen de meeste Aziaten ook nog best goed zingen. Iets dat voor lang niet alle westerlingen geldt, voor wie zangmomenten meestal beperkt zijn tot onder de douche of alleen in de auto.

Een andere reden waarom ik denk dat Chinezen karaoke zo leuk vinden, is dat de Chinese cultuur in meerdere opzichten erg gericht is op ‘optreden’. Zijn spreekbeurten en presentaties op de meeste Nederlandse scholen niet iets dat je wekelijks of maandelijks doet, op Chinese scholen doen leerlingen bijna niets anders dan voor de klas staan en iets opdragen. Waar je op Nederlandse lagere scholen soms opvoeringen hebt voor andere klassen, is het op Chinese universiteiten nog heel normaal om een semester af te sluiten met een opvoering waarbij de verschillende opleidingen ‘een stukje doen’. Toen ik in China studeerde vond onze docente het onbegrijpelijk dat er in onze groep buitenlandse studenten van tussen de 20-25 jaar oud, niemand was die de organisatie op zich wilde nemen van het dansje dat alle klassen geacht werden voor te bereiden voor de jaarafsluiting.

Chinezen zijn dus van jongs af aan gewend aan spreken, zingen en optreden voor een groep. Vanuit die achtergrond is voor een groep mensen zingen in de KTV helemaal niet gek of ongemakkelijk. Terwijl het dat voor ons westerlingen juist wel is; wanneer doet zo’n situatie zich in Europa immers voor?

Ik weet dat het inderdaad zo erg niet is om een liedje te zingen en dat een bezoek aan de KTV (wellicht na de paar gebruikelijke glazen alcohol) best leuk kan zijn, maar ik kan me er maar niet overheen zetten. Ik kan best een liedje zingen als het moet, maar plezier beleef ik er niet aan. Karaoke is dan ook iets uit de Chinese cultuur dat ik maar voor lief neem.