Het Chinees is een rijke taal die een enorm aantal spreekwoorden (yànyŭ) en gezegdes (chéngyŭ) kent. Bij taalbeheersing wordt in China van oudsher veel waarde gehecht aan de hoeveel spreekwoorden en gezegdes iemand beheerst. Als buitenlandse student is dat eerst vooral stampwerk, maar al snel krijg je door dat de meeste uitdrukkingen uit vier karakters bestaan, of uit een dichtregel van vijf tot zeven karakters. De herkomst van deze uitdrukkingen is divers, bijvoorbeeld citaten uit beroemde gedichten en romans, vaste wendingen uit de traditionele literatuur en volkswijsheden van alle tijden.
Wanneer je de traditionele Chinese uitdrukkingen vergelijkt met Nederlandse spreekwoorden en gezegdes, zie je al snel veel overeenkomsten. Blijkbaar verschilt de visie van Nederlanders en Chinezen op de wereld niet veel van elkaar!
Daarom hierbij, ter lering ende vermaeck, hieronder tien Chinese uitdrukkingen. Weergegeven in karakters en pinyin, met daaronder eerst de letterlijke vertaling en tot slot het Nederlandse equivalent.
眼不见心不烦 |
Yǎn bù jiàn, xīn bù fán |
Wat het oog niet ziet, doet het hart geen pijn |
Wat niet weet, wat niet deert |
有志者事竟成 |
Yǒuzhìzhě shì jìngchéng |
Met vastbeslotenheid bereik je je doel |
Waar een wil is, is een weg |
以毒攻毒 |
Yǐdú gōngdú |
Gif met gif bestrijden |
Vuur met vuur bestrijden |
一箭双雕 |
Yījiàn shuāngdiāo |
Eén pijl, twee adelaars |
Twee vliegen in één klap |
善有善报,恶有恶报 |
Shàn yǒu shànbào, ‘è yǒu ‘èbào |
Het goede trekt het goede aan, het kwade trekt het kwade aan |
Wie goed doet, goed ontmoet |
欲速则不达 |
Yùsù zé bùdá |
Iets gehaast willen bereiken, maar niet aankomen |
Haastige spoed is zelden goed |
一年遭蛇咬,十年怕井绳 |
Yīnián zāo shéyǎo, shínián pà jǐngshéng |
Eenmaal door een slang gebeten, tien jaar bang voor een stuk touw |
Een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen |
一言既出,驷马难追 |
Yìyán jìchū, sìmǎ nánzhuī |
Een wagen met vier paarden kan een gesproken woord niet terugnemen |
Eens gezegd, altijd gezegd |
家家有一本难念的经 |
Jiājiā yǒu yīběn nánniànde jīng |
Ieder gezin krijgt een lastige ervaring te ververwerken |
Ieder huisje heeft zijn kruisje |
鱼目混珠 |
Yúmù hùn zhū |
Vissenogen voor parels door laten gaan |
Knollen voor citroenen verkopen |
Ik vind het heel leuk om te zien hoe in het Chinees spreekwoorden gebruikt worden en hoe ze vaak overeenkomsten hebben met onze spreekwoorden. Weet je misschien een boekje met chinese spreekwoorden in het chinees met nederlandse vertaling?
Jazeker weet ik een boekje, “Chinese wijsheden en parallelle Nederlandse gezegdes in twee talen”, door T.C. Tsui.
Het is leuk om te lezen! Weet u misschien hoe kan “tou tao bao li” vertalen?
Al is een spreekwoord nog zo raar, als het rijmt dan is het waar.