Het Chinees wordt geschreven in karakters. Karakters zijn ideogrammen en pictogrammen waarin de betekenis wordt weergegeven, met fonetische onderdelen waaraan je de uitspraak af kunt leiden.

Een spelling zoals wij gewend zijn is daarom niet mogelijk in het Chinees. Om een karakter te spellen, moet je aan kunnen geven hoe de strepen geschreven worden, uit welke elementen het karakter bestaat.

Het Chinees kent bijzonder veel homoniemen, karakters met eenzelfde uitspraak. Alleen de uitspraak is echter niet voldoende om uit te leggen welk karakter je bedoelt. Het pīnyīn transscriptiesysteem, waarmee de uitspraak van een Chinees karakter in westers schrift weergegeven kan worden, biedt daarom geen uitkomst. Door het grote aantal homoniemen schrijf je veel karakter in het pīnyīn hetzelfde, waardoor je daarmee geen uitsluitsel over de schrijfwijze kunt geven.

Hoe kun je een karakter dan wel spellen?

Dat kan door aan te geven in welke veelvoorkomende woorden een karakter voorkomt. We nemen een voor de hand liggend voorbeeld: mijn Chinese naam. Deze bestaat uit twee karakters: 朱 (zhū) en 迪 (dí). 朱 is onderdeel van het woord voor vermiljoen (een rode kleur) en het karakter 迪 wordt veel gebruikt in de vertaling van westerse namen, onder andere die van Adidas (Ādídásī). Als ik mijn naam wil spellen doe ik dat als volgt: “De zhū van vermiljoen, en de dí van Adidas”.

Maar wat nu als je een karakter wilt spellen dat niet voorkomt in een woord of naam die goed bekend is?

Laten we als tweede voorbeeld de achternaam 冉 nemen. Dit is een niet veelvoorkomende naam, waarvan veel mensen niet zullen weten hoe je deze schrijft. Het karakter komt alleen voor als deze achternaam, niet als onderdeel van een ander woord. In pīnyīn schrijf je dit karakter als Rǎn, wat in het pīnyīn ook jade, ‘het verstrijken van tijd’ of verven kan betekenen.

Het karakter 再 (zài in pīnyīn) is veelvoorkomend omdat het onderdeel van het woord voor ‘tot ziens’ is. Iedereen die het Chinees enigszins beheerst kent dit karakter, en weet hoe het geschreven wordt. Als je deze twee karakters vergelijkt, zie je dat ze slechts één streep van elkaar verschillen. Je kunt daarom eenvoudig zeggen dat je 冉 (Rǎn) schrijft als de 再 (zài) uit het woord ‘tot ziens’ zonder de bovenste streep.

Maar wat nu als een karakter ook niet sterk op een ander karakter lijkt?

Alle karakters bestaan uit verschillende onderdelen, in vakjargon radicalen genoemd. Er bestaan ruim 200 radicalen, vaste elementen waar alle Chinese karakters uit opgebouwd zijn. Om het in de voorbeelden bij het spellen van namen te houden: de naam van onze zoon, 鑫楠 (Xīnnán), kan ik spellen door te zeggen: “Xīn is drie keer het metaal-radicaal (金), en Nán is eerst het hout-radicaal (木) met daarnaast zuiden (南)”. Deze radicalen op zich kent iedereen met enige kennis van het Chinese schrift, en met deze ‘bouwstenen’ kan eenvoudig aangegeven worden hoe een karakter is opgebouwd.

Dit zijn drie slimme manieren om uit te leggen hoe je een woord schrijft dat niet uit letters bestaat.

De winnaar van de winactie van vorige week is Morag! Zij heeft inmiddels bericht van me ontvangen en krijgt het boekje snel toegestuurd.

Voor degenen die niet gewonnen hebben maar wel interesse hebben om met het Beijing ABCs boekje het Magic Hospital te steunen, kunnen het boek bestellen bij Mirjam Thieme via thieme.mirjam@gmail.com.