Vind je begin augustus wat vroeg voor de herfst? Heel Nederland heeft nu zomervakantie, we willen we nog lang niet aan vallende blaadjes denken. Maar volgens de maankalender, begint vandaag toch echt de herfst.

Vandaag is het lìqiū, het begin van de dertiende van de 24 zonnewenden aan de hand waarvan men het jaar indeelde in het oude China. Vandaag staat de zon precies in een hoek van 135° ten opzichte van de aarde. Lìqiū is geen dag, maar de eerste dag van een periode die nog duurt tot 23 augustus. In deze periode zal de temperatuur lager worden, en voordat je het weet beginnen de bladeren alweer van de bomen te vallen.

Volgens de maankalender begint de lente op 3, 4 of 5 februari (lìchūn, rond Chinees Nieuwjaar), de zomer begint meestal op 5 mei (lìxià), de herfst op 7 of 8 augustus (lìqiū) en de winter op 7 of 8 november (lìdōng). Dat wijkt dus enigszins af van ons westerse concept van seizoenen.

De westerse indeling van het jaar zou je handiger kunnen noemen, met ieder jaar op dezelfde datum – op dezelfde dag in de verschillende maanden zelfs – het begin van een nieuw seizoen, in maart, juni, september en december. De maankalender gaat niet uit van een vast moment, maar van een overgangsperiode. Begin februari is de ergste winter over, begin mei is de lente al vergevorderd, begin augustus is de zomer over zijn hoogtepunt heen, en begin december wordt het echt winter.

Wat zul je merken nu de Chinese herfst is begonnen? Hoewel het best nog even warm kan blijven, is de ergste zomerhitte voorbij. Met name ’s nachts koelt de temperatuur, het temperatuurverschil tussen dag en nacht wordt groter, waardoor je vaak ochtenddauw zult zien. De gewassen zijn volgroeid en boeren beginnen met oogsten, de bladeren beginnen langzaam te verkleuren.

Ook komen er een aantal Chinese feestdagen aan. Zo is het vandaag ook Chinese Valentijnsdag (Qīxī, lees hier de mooie legende achter deze traditie), valt het Geestenfeest (Guǐ jié) dit jaar op 15 augustus), en het Midherfstfestival (Zhōngqiūjié) op 13 september.

Als ik het heb over de eerste dag van de herfst, kan ik een film van Wang Xiaoshuai niet niet noemen. Frozen, of Jídù Hánlěng heeft dit film-lijstje (net) niet gehaald, maar is de moeite van het kijken zeker waard (IMDB, Filmkrant). Frozen is gebaseerd op een waargebeurd verhaal, over een performance kunstenaar uit de jaren 90 die als laatste kunstwerk zelfmoord wil plegen door zijn lichaam te gebruiken om een blok ijs te laten smelten, op lìqiū.