China staat bekend als het land van de bijna totale digitale voetprint. Betalen, boekingen en de meeste communicatie verlopen digitaal via WeChat, Alipay of een andere app. Zelfs kleine kinderen betalen hun koekjes in de buurtwinkel met een smartwatch – zie het filmpje hierboven. En dat terwijl bijna niemand in China een paar decennia geleden thuis een eigen telefoon had. Hoe heeft dat zo snel kunnen gaan?

Juist omdat moderne gemakken en technologieën hun intrede in China later hebben gedaan dan in het westen, heeft China zo snel zo’n grote sprong kunnen maken. Als je niet gewend bent om thuis een vaste telefoonaansluiting te hebben, is de stap naar een mobiele telefoon snel gemaakt. Als je niet gewend bent om te communiceren via e-mail, stap je snel over op appen met WeChat, omdat dat veel gemakkelijker is dan faxen.

In Nederland gaat de digitalisering veel geleidelijker. Als je gewend bent aan internetbankieren en contactloos betalen met je bankpas, is de drang om mobiel te gaan betalen niet zo groot. Het verschil met overboekingen doen bij een Chinese bank (dat duurt gerust een half uur of langer – ik overdrijf niet), of de ingewikkelde installatieprocedures die je in China moet doorlopen om te kunnen internetbankieren, maken dat het gemak van betalen met een QR code veel sneller wordt omarmd.

Vlak voordat we vorig jaar Wuhan verlieten liet ik al eens zien hoe ver mobiel betalen doorgedrongen is in de Chinese samenleving. Zelfs bedelaars hebben een QR code, want niemand heeft meer cash op zak. Toen ik in maart dit jaar China weer bezocht, amper een jaar later, is cash betalen absoluut ongebruikelijk geworden. Zelfs bij gevestigde, internationale ketens als Uniqlo en Starbucks trekt de kassamedewerker een wenkbrauw op als je geld uit je portemonnee haalt. Het overgrote deel van de winkels heeft geen wisselgeld meer in de kassa. Als je in een restaurant wilt betalen vraagt het personeel “Zhīfùbǎo of Wēixìn?”; Alipay of WeChat Pay? Er wordt niet eens meer gevraagd of je cash wilt betalen of pinnen.

Hier speelt ook mee dat we mobiel betalen in Nederland niet veilig zouden vinden. In China ligt dat anders, het is volledig veilig om mobiel te betalen. Je kunt alleen gebruik maken van WeChat Pay en Alipay door de apps te linken aan een Chinese bankrekening en een geldig identiteitsbewijs. Fraudeurs worden zo snel opgespoord, en kunnen op een zwarte lijst komen te staan.

Nadeel hiervan is dat het als buitenlander erg lastig, zo niet onmogelijk is om digitaal te betalen in China. Het openen van een bankrekening is niet makkelijk, het overboeken van Euro’s naar een Chinese rekening al helemaal niet. Eén van de manieren om dit omzeilen, is door een Chinese vriend digitale hóngbāo naar je WeChat Wallet te laten sturen. Ik heb gehoord dat het mogelijk wordt om een buitenlandse credit card aan WeChat en Alipay te linken, maar zover is het volgens mij nog niet. Meer over hoe je als buitenlander kunt overleven in digitaal betalend China, lees je hier en hier.

En voor iedereen die nu zegt: ik vind het zo wel prima, betalen met mijn smartphone lijkt mij helemaal niets, verwijs ik vriendelijk naar onderstaand filmpje 🙂