1) Ik kom met een collega (man, blank, nog geen jaar ouder dan ik) terug in Beijing na een zakenreis binnen China. Nadat onze vlucht is geland en we onze bagage hebben opgehaald, wachten we in de rij op een taxi. We krijgen allebei een taxi toegewezen, nemen voor het instappen afscheid waarna ik in de ene taxi stap en hij in de andere. Als ik de chauffeur vertel waar ik heen wil, roept hij uit: “Waarom stapt je man in een andere taxi?” Als ik uitleg dat we collega’s zijn roep hij weer: “Maar ik dacht dat jullie een stel waren! Jullie stonden de hele rij naast elkaar!” Als ik weer rustig uitleg dat we collega’s zijn, en dat ik naar mijn huis ga en hij naar het zijne, blijft de chauffeur herhalen dat hij er vanuit ging dat we een stel waren. Ik besluit het er maar bij te laten.

2) Samen met een vriend (man, blank, ruim vijftien jaar ouder dan ik) ga ik naar het hijsen van de vlag op het Tian’anmen plein. Het is er druk, en we vallen op omdat we de enige buitenlanders zijn. In de drukte raak ik hem even kwijt, en terwijl ik zoekend om me heen kijk roept de man de naast me staat: “Kijk, je echtgenoot staat daar”, terwijl hij hem aanwijst. Ik loop naar mijn vriend toe en zeg: “Hee echtgenoot, ik was je even kwijt!”

3) Na een late terugkeer van een vergadering aan de andere kant van het land door een lange file, besluit ik in Nederland met een collega (man, blank, nog geen twee jaar ouder dan ik), samen een hapje te gaan eten, omdat we lang na etenstijd pas weer thuis zouden zijn. In het restaurant ga ik even naar het toilet. Terwijl ik weg ben vraagt de serveerster hem: “Weet je al wat je vrouw wil drinken?”

Nu zijn dit wellicht logische aannames. Een blanke man en een blanke vrouw komen samen uit een vliegveld, bezoeken samen een bezienswaardigheid en eten samen in een restaurant. 1 + 1 = 2, ware het niet dat ik, buiten collega en vriendin, net zo goed hun zus, nicht, of buurvrouw had kunnen zijn in plaats van hun echtgenote.

Het kan altijd nog gekker met de aannames.

4) Met mijn zus en zoontje ben ik op vakantie in Griekenland. We komen een paar keer in de groep van dezelfde Nederlandse reisgids terecht. Na de derde dag, als we teruglopen naar ons hotel, nemen we afscheid. De gids zegt daarbij dat mijn zoontje, als hij later groot is, zelf nog wel eens naar Griekenland terug zou kunnen komen. Met een vriendinnetje, want “dan heeft hij zijn moeders niet meer nodig om op vakantie te gaan”. Hij zag mijn zus en mij als een lesbisch stel, dat mijn zoontje geadopteerd heeft. Dat mijn zoontje mij steeds aanspreekt met “mama” en mijn zus met haar voornaam, is hem blijkbaar niet opgevallen.

5) Als ik met Zhang Yang op stap ben, wordt ik doorgaans aangezien voor zijn reisleidster of vertaler in plaats van zijn vrouw. Als ik met hem samen ben gebeurt het met enige regelmaat dat ik in het Duits of Engels aangesproken word, omdat men ervan uit gaat dat als hij een buitenlander is die geen Nederlands spreekt, ik dat dan ook wel zal zijn (Dat is in China trouwens ook wel eens gebeurd).

Uit deze voorbeelden blijken drie aannames:

1. Twee mensen van ongeveer dezelfde leeftijd, met dezelfde huiskleur maar van het andere geslacht zullen wel een getrouwd stel zijn.
2. Twee vrouwen van ongeveer dezelfde leeftijd en met dezelfde huidskleur, die reizen met een kind met een andere huiskleur, zullen we een lesbisch stel met een geadopteerd kind zijn.
3. Een Aziatische man en een westerse vrouw die samen over straat lopen, zullen wel een andere relatie hebben dan man-vrouw.

Aan de ene kant begrijp ik het; de meeste stellen zijn van dezelfde afkomst en verschillende geslachten, en mijn zoontje heeft zijn mooie bruine ogen inderdaad niet van mij. Het overheersende beeld is blijkbaar nog altijd dat stellen van verschillende geslachten en dezelfde afkomst zijn.

Iedereen heeft eigen aannames en vooroordelen, ikzelf natuurlijk ook. Maar aan de andere kant vind ik het jammer dat, ondanks alle acceptie van verschillende vormen van relaties. verschillende afkomst en identiteit, mijn huwelijk en de relatie die ik met mijn zoon heb, door anderen niet (direct) als zodanig worden herkend. Zouden we in 2019 niet allang verder moeten kijken dan afkomst, taal en huidskleur?