In China wordt érg veel waarde gehecht aan het krijgen van mannelijk nageslacht. Vrouwen worden onderdeel van de familie van hun man zodra ze trouwen; zonder zoons wordt de familielijn niet voortgezet, het ergste wat je je voorouders aan kunt doen. Twee Chinese uitdrukkingen die goed weergeven hoe belangrijk dit in China is zijn: “Een zoon is een zegen, een dochter een ramp” en “Een dochter opvoeden is als het bewateren van de tuin van de buurman“.

Met het invoeren van de eenkindpolitiek had een Chinees gezin nog maar één kans op het krijgen van een kostbare zoon. Neem daarbij dat er in China absoluut geen taboe rust op abortussen, en de samenleving raakte snel uit evenwicht. De genderbalans in China (de verhouding tussen het aantal geboren jongens en meisjes) is door de geboortebeperking volledig scheef getrokken. In 2015 was de geslachtsverhouding in China 116 mannelijk geboorten tegenover 100 vrouwelijke. Internationaal wordt een geslachtsverhouding van 103 tot 107 als normaal beschouwd. Het Chinese Bureau voor Statistiek heeft becijferd dat er in 2020 30 miljoen meer mannen dan vrouwen in China zullen zijn.

Dit zorgt voor grote maatschappelijke problemen, waarvan de grootste zorg die 15% scheefgegroeide mannen waarvoor geen vrouw is, in een maatschappij waarvan tot ver in de jaren ’80 minder dan 1% van de bevolking ongetrouwd bleef (tegenover een gemiddelde van 10% tot 15% in westerse samenlevingen).

Om dit probleem tegen te gaan zijn een aantal maatregelen ingevoerd, waarvan ik een zeer basale tegenkwam in het ziekenhuis dat we in Beijing bezoeken:

Om selectieve abortussen van meisjesbaby’s tegen te gaan, mogen Chinese gynaecologen het geslacht van de baby niet kenbaar maken voor de geboorte. Ik ken zeer weinig Chinezen die tijdens de zwangerschap het geslacht van hun baby te weten komen. Sommige artsen zijn wat welwillender, maar geen gynaecoloog zal direct zeggen “Het is een jongen/meisje”. Wel kunnen ze deze uitspraak vermommen door dingen te zeggen als:

“Ik kan niet zeggen wat het geslacht is, maar gefeliciteerd!” (een jongen dus…)

“Ik raad u aan om roze/blauwe kleertjes te kopen”

“Het geslacht lijkt hetzelfde te zijn dat van de vader/moeder”

Een eenvoudig “XX” (meisje) of “XY” (jongen) volstaat ook.

Zelfs met de recente versoepeling van het geboortebeleid (sinds 1 januari is het toegestaan om 2 kinderen te krijgen) blijft deze maatregel intact. De Chinese maakbaarheid van het leven heeft sinds de invoering van de tweekindpolitiek namelijk al geresulteerd in selectieve abortussen op een andere manier: als de tweede baby nog steeds een meisje is, kan er alsnog voor een jongen worden gegaan. Of, extremer: het ideale Chinese gezin bestaat tegenwoordig uit een jongen en een meisje, en niet uit twee jongens of twee meisjes…

N.B. Wanneer je als buitenlandse zwanger bent in China en het vriendelijk aan de gynaecoloog van een internationaal ziekenhuis vraagt, is er best kans dat deze je het geslacht van je baby op een van de bovenstaande cryptische wijzen wil vertellen…