Is dat nou een hele verandering, van de hoofdstad verhuizen naar een second tier stad als Wuhan, die aanzienlijk minder ontwikkeld is? En dan staat Wuhan ook nog eens bekend als industrieel, lelijk en veel minder populair dan hippe opkomende Chinese steden zoals Chengdu. Hoe is het om als westerling in Wuhan te wonen?
Allereerst ben ik één van de weinige westerse vrouwen die in Wuhan werkt. Altijd als een andere westerse vrouw en ik elkaar op straat tegenkomen groeten we elkaar automatisch, omdat er zo weinig van ons zijn dat het opvalt. In juni verhuist de enige andere Nederlandse vrouw in Wuhan terug naar Nederland, en ben ik vanaf dan de enige Nederlandse vrouw die hier woont en werkt. Niet dat ik dat erg vindt, maar je merkt het. Ik word hier als lǎowài veel meer nagekeken op straat dan in Beijing.
Een ander groot verschil met steden als Beijing en Shanghai is dat de westerse cultuur hier nog niet tot in alle hoeken van de stad is doorgedrongen. Waar je in Beijing overal westerse producten kunt kopen ben je hier aangewezen op de Metro voor kaas en andere geïmporteerde voedingsmiddelen, is het moeilijk tot onmogelijk om vers brood te kopen en zijn de westerse restaurants in de stad op twee handen te tellen.
Dat zou geen probleem zijn als de Hubei keuken genoeg interessants te bieden had, maar dat is helaas niet zo. Een lokale specialiteit is yābózi: pittige eendennek. Daarvan ga je als westerling niet watertanden, hier kom je het letterlijk op iedere straathoek tegen. Daarnaast begrijpen Hubeinezen het concept ‘vegetarisch’ niet. Er zijn genoeg groentegerechten, maar omdat ze hier vinden dat groenten op zich nergens naar smaken gooien ze daar altijd wat gehakt of een flinke klodder reuzel door. Als wij aangeven dat we vegetarisch eten moeten we daar heel duidelijk bij zeggen dat dat inhoudt dat we a) geen gehakt door het eten willen (ook niet een beetje), b) geen vis of zeevruchten eten, c) vooral geen reuzel willen en d) dat het gerecht ook niet in varkensvet gebakken mag worden. Als vegetariër was ik in Beijing beter af, gelukkig hebben we hier een ruime keuken.
Het begrip second tier stad merk je het duidelijkst in hoe de mensen zich gedragen. In Wuhan is er pas sinds twee jaar een metrostelsel. De meeste mensen hebben geen idee hoe ze zich in de metro moeten gedragen, wat resulteert in fanatiek gedrang bij het in- en uitstappen en ouders die hun kinderen in het gangpad van de wagons laten plassen. Waar ik aanvankelijk blij was met duidelijk gescheiden rijwegen, fiets- en wandelpaden in Wuhan (die heb je vrijwel niet in andere Chinese steden), kwam ik er al snel achter dat de aanleg daarvan totaal zinloos is geweest. Mensen lopen met een kinderwagen midden op het fietspad, fietsen rustig op de autoweg (tegen het verkeer in) en rijden met scooters op de stoep. Ze zijn zich van geen kwaad bewust, ik lijk hier de enige te zijn die op zulke dingen let.
Ook buiten het verkeer merk je het. Wij wonen in een appartementencomplex waar flats van ruim 30 verdiepingen rondom een mooi bijgehouden tuin zijn gebouwd. De LCD schermen die bij de lift hangen zenden naast reclame echter regelmatig campagnefilmpjes uit, waarin wordt benadrukt dat je als bewoner a) je afval niet uit het raam mag gooien maar in de prullenbakken op de begane grond kwijt kunt en b) dat je geen natte dweilen over je balkon op de hogere verdiepingen mag laten drogen, omdat het vieze dweilwater dan op de schone was druipt die de bewoners van de verdiepingen onder jou uit het raam te drogen hangen.
Dit klinkt allemaal vrij negatief, maar neemt niet weg dat ik Wuhan een prima stad om te wonen vindt. Second tier houdt in dat alles wat je zou willen aanwezig is (uitgaansgelegenheden, openbaar vervoer en ketens als IKEA, H&M en Starbucks), hetzij niet in zo’n mate als in first tier steden. Daarnaast zijn bepaalde kosten aanzienlijk lager dan in Beijing: onze huur hier bedraagt een derde van wat we in Beijing voor een vergelijkbaar appartement zouden betalen.
Juist omdat een heel aantal zaken hier nog niet op orde is, ontwikkelt de stad zich enorm en is hier wonen bijzonder dynamisch. Waar Beijing en Shanghai inmiddels wel zo’n beetje ‘af’ zijn en je er kunt wonen zonder ooit echt met de Chinese samenleving in contact te komen, woon ik daar nu midden in. Wuhan staat nog niet bij veel westerlingen op de kaart, maar is hard bezig om zich tot een metropool te ontwikkelen. Er poppen overal nieuwe initiatieven op, van hippe koffietentjes in mooie oude gebouwen tot hypermalls waar je in één gebouw een dag lang kunt winkelen zonder alles gezien te hebben. De Wuhan overheid heeft als catchy slogan niet voor niets “Wuhan, different every day!” bedacht.
Een Fransman die ik laatst sprak verwoordde het goed: “Wuhan is een prachtige stad, maar je moet het wíllen zien”. Dat klinkt misschien wat pessimistisch, zo bedoelde hij het niet en zo zie ik het zelf ook niet. Wuhan is geen stad die op het eerste gezicht mooi of gezellig overkomt, maar dat betekent niet dat het daarmee een onooglijk gedrocht van een stad is waar je maar beter met een grote boog omheen kunt gaan. Integendeel; de indrukwekkende Yangtze Rivier stroomt door Wuhan, je hebt hier mooie westerse architectuur uit de koloniale tijd en één van de mooiste tempels in China (die overigens verdacht veel wegheeft van een kerk).
Ik zal de laatste zijn die zegt dat Wuhan prachtig is of het kan halen bij een first tier stad als Beijing, maar als je actief bent en er zelf op uit trekt, is er hier meer dan genoeg te doen.
Bijna de enige westerse vrouw in een stad van 10 miljoen inwoners, dan val je inderdaad wel op. Kunnen de mensen die hier wonen alle veranderingen en aanpassingen wel aan? Lijkt me zeer interessant om zo’n stad eens mee te maken…
En tofu? Is dat geen alternatief?
Dat kun je hier in Wuhan niet in alle supermarkten krijgen, en het wordt vaak ongekoeld, in grote blokken waar stukken vanaf gesneden worden verkocht. Zeker in de zomer vertrouw ik dat buiten de deur niet zonder meer… Daarnaast gooien ze ook door tofu gerust een handje gehakt, of bakken het in varkensvet. Tofu wordt hier niet gezien als een vegetarisch alternatief.