Als je een kind met Chinese wortels hebt, of dat nu is omdat (één van de) ouders Chinees is of omdat je kind in China is geboren maar in Nederland (of België) opgroeit, dan is het leuk om wat van de Chinese achtergrond terug laten te komen in de opvoeding.

Een manier om dat te doen, is kinderboeken voorlezen die over China gaan, of iets over de Chinese cultuur vertellen. Hieronder noem ik zes boeken die ik zelf aan mijn zoontje voorlees. Allemaal hebben ze op ieder hun eigen manier betrekking op China.

6) Chinese feesten

Het is maanfeest.
Wij steken de lichtjes aan in onze lampions.
We eten maankoeken en veel fruit.
Wil jij weten waarom we maankoek eten?
En waarom we lampions aansteken?
Luister naar het verhaal.

In Nederland wonen veel kinderen met een Chinese achtergrond. Kinderen die hier net wonen, of al generaties lang, of die geadopteerd zijn. Deze kinderen vieren zowel Nederlandse als Chinese feestdagen. Daarvan zijn de belangrijkste Chinees Nieuwjaar, het Drakenbootfestival en het Midherfstfestival. Vaak weten deze kinderen niet hoe deze Chinese feestdagen zijn ontstaan. Dit boek legt dat in kind-toegankelijke taal uit.

Dit boek is niet alleen leuk voor kinderen met een Chinese achtergrond, maar voor alle kinderen met interesse in andere culturen. Leuk om voor te lezen, hoewel kinderen dit boekje al snel zelf kunnen lezen door het eenvoudige taalgebruik en de korte zinnen.

Ming Ya Books is een speciaalzaak voor Chinese boeken in Amsterdam. Ze hebben ook een aardige collectie Nederlandse boeken die naar het Chinees zijn vertaald, o.a. Jip en Janneke.

Ubbo van Dijk, Ming Ya Books 2008, ISBN 9789072179265.

5) De Chinese nachtegaal

De keizer verzamelde porselein, juwelen, schilderijen, mooie kleren… Teveel om op te noemen. Yasmin hield ook van mooie dingen: van de glinsterende schubben van de vissen die haar vader ving, van de zon die elke avond in de zee onderging, van de sterrenhemel die ze vanuit haar bed kon zien en… van het gezang van de nachtegaal.

Dit boek is alleen Chinees in de zin dat het sprookje zich in China afspeelt, maar daarom niet minder leuk. Het oorspronkelijke sprookje uit 1843 van Hans Christian Andersen is vele malen op verschillende manieren opnieuw verteld, en in 2008 in een moderne vorm uitgegeven door Uitgeverij Zwijsen. In dit grote boek met mooie prenten wordt het oude sprookje op eigentijdse wijze toegankelijk gebracht, wat prettig voorleest.

Een slim Chinees meisje krijgt een belangrijke rol toebedeeld, terwijl ook een zekere prins Alex(!) langskomt om de keizer attent te maken op de bijzondere nachtegaal. Een verhaal met een moraal, op een moderne manier gebracht. Dit boek is onderdeel van een serie, waarin figuren uit andere sprookjes voorbijkomen.

Martine Letterie, Zwijsen Uitgeverij 2008, ISBN 9789048700035.

4) De reis van Liu

Aan de andere kant van de berg schittert de zon.
Bij een bamboebos kom ik een oude man tegen.
Hij maakt een parasol voor zichzelf.
‘Ik herken je,’ zegt hij. ‘Jij bent toch Liu?
Ben je op weg naar je grootvader?’
Hij wijst mij een kortere weg dwars door de velden.

Liu droomt over haar grootvader. Als ze wakker wordt gaat ze naar hem toe. Een lange tocht leidt haar over de rivier, door het bos en over de bergen. Als ze haar grootvader eindelijk bereikt tekenen ze samen wat Liu onderweg heeft gezien. Deze tekeningen zijn de oorsprong van de Chinese karakters.

De prachtige lithosnedes van Catherine Louis vormen het decor voor dit mooi uitgewerkte sprookje. De in rood gedrukte woorden staan als pictogram en karakter naast de tekst. Van deze pictogrammen vind je achterin het boek een poster, waar je de afbeeldingen uit kunt knippen, met suggesties voor leerzame spelletjes.

Als je een combinatie van Chineasy en Het karakter van China voor kinderen zoekt, dan heb je met dit boek iets heel moois gevonden.

Catherine Louis, Tutti 2009, ISBN 9789490139063.

3) Morgen ga ik naar China

Morgen ga ik naar China. En dat is net goed. Dat zal jullie leren. In China hebben de mensen maar één kind en een kind mag alles in China. Hij krijgt prachtig speelgoed en elke dag pannenkoeken met zuurstokken. En hij hoeft niet te delen met zijn stomme zusje, want hij heeft geen stom zusje dat alles kapotmaakt en altijd met de hijskraan moet als ik ermee wil. 

Jan is boos. Verschrikkelijk boos. Op alles en op iedereen. Daarom heeft hij besloten om morgen naar China te vertrekken. Hoe, dat weet hij nog niet. Misschien als verstekeling in de koffer van een mevrouw op Schiphol, misschien gaat hij met de bus. Tegen de tijd dat ze er thuis achter zijn dat hij weg is, valt zijn voorsprong niet meer in te halen. In China zullen ze hem nooit vinden.

Imme Dros heeft de verongelijktheid van de mokkende Jan prachtig uitgewerkt in de tekst, die wordt geïllustreerd door de karakteristieke prenten van haar echtgenoot Harrie Geelen. Daarom bekroond met een Zilveren Griffel in 1996.

Imme Dros, Querido 1995, ISBN 9789021460383.

2) Kleine Ping

“Ga je mee vliegeren, Kleine Ping?” zegt Xiu Xiu, het buurmeisje. Voor Kleine Ping ‘ja’ kan zeggen, komt ook zijn vriendje Huang binnen. “Ga je mee ping-pongen, Kleine Ping?” Maar Ping kan niet kiezen. “Krekel, wat moet ik nou doen?” “Tssjirp” antwoordt de krekel. “Wacht even, Kleine Ping”, zeg moeder die uit de keuken komt. “Je moet eerst even met oma naar de markt om boodschappen te doen. Ik wil graag een vis en een zak rijst. Hier heb je geld en neem je vriendjes en de krekel maar mee. Daarna mag je spelen. Wat jij, krekel?” “Tssjirp”, antwoordt de krekel.

Net zoals klassieker Kleine Sjang (zie #1) is Kleine Ping een Chinees jongetje. Hij heeft een krekel in een kooitje en speelt graag met zijn vriendjes in de smalle straatjes van Peking. Als Kleine Ping op een dag een boodschap voor zijn moeder gaat halen, komt hij in een sportfeest op het grote plein terecht. Daar loopt alles niet helemaal zoals het zou moeten, maar gelukkig redden Kleine Ping en zijn vriendjes zich eruit. En zijn krekel? Die zeg: Tssjirp!

Een heel leuk boekje over China, dat ik thuis regelmatig voorlees. Een aanrader voor alle ouders van kinderen met (of zonder) Chinese achtergrond. Zou de auteur zich hebben beseft dat ‘Kleine Ping’ de letterlijke vertaling is van de voornaam van Deng Xiaoping?

Paul Steenhuis, Gouden Boekjes 2008, ISBN 9789047602576.

6) Het grote boek van Kleine Sjang

“Tang-hulurs! Tang hulurs!” riep een man, en kwam naar hem toe. kleine Sjang bleef stilstaan, met zijn mond wijd open. Want de man was gewoonweg vòlgeladen met tang-hulurs, en dat was het lekkerste lekkers, dat kleine Sjang kon bedenken. Hij keek naar de rode vruchtjes, acht of tien op een stokje, helemaal bedekt met een suikerig stroopje, en hij rammelde met zijn snoer stuivertjes. Hij dacht, dat hij èrg gelukkig zou zijn, als hij een tang-hulur had.

Kleine Sjang was mijn eerste kennismaking met China. Toen ik jong was vond ik het prachtig om te lezen hoe de muntjes die kleine Sjang van zijn moeder krijgt een gat in het midden hebben, en bijeengehouden worden aan een touwtje. Nadat hij de tánghúlu gekocht heeft, heeft hij niet meer genoeg geld over voor de tol die hij eigenlijk wilde kopen.

Kleine Sjang doet meer ondeugende en domme dingen. Zo laat hij zijn kanarie vrij uit zijn kooitje, valt in de rivier zonder te kunnen zwemmen, fokt per ongeluk konijntjes, en ruilt zijn babybroertje met het driejarige broertje van zijn buurjongetje omdat die tenminste kan praten en lopen.

Auteur Eleanor Lattimore groeide begin vorige eeuw op als dochter van een docent Engels in de internationale concessie in Shanghai. Ze beschrijft het China waar zij leefde met veel liefde voor de Chinese plattelandscultuur, en met met een subtiel gevoel voor de belevingswereld van een klein kind. Haar China is eenvoudig en knus, en hoewel kleine Sjang zichzelf regelmatig in de nesten werkt, komt het uiteindelijk allemaal goed. Kleine Sjang is heerlijk nostalgisch, en ook zeventig jaar na de eerste uitgave nog steeds interessant en herkenbaar voor kleine kinderen.

Eerste uitgave 1931, in het Nederlands in verschillende herdrukken uitgegeven door H.P. Leopold, ISBN 9789025839260.

 

Lees hier mijn eerdere aanbevelingen:

6 Romans over China die je gelezen moet hebben
6 Films over China die je gezien moet hebben
6 Documentaires over China die je gezien moet hebben
6 Boeken over China die je gelezen moet hebben (non-fictie)
6 Boeken over China die je gelezen moet hebben (2)