In de internationale media verschijnen zoveel artikelen over China dat het bijna niet bij te houden is. Veel van deze artikelen zijn goed geschreven en geven goed weer wat huidige ontwikkelingen in de Chinese maatschappij zijn. Wanneer je als buitenlander in China woont, maak je deze ontwikkelingen zelf direct mee. Het is interessant om wat je in de media tegenkomt dan af te zetten tegenover wat je zelf meemaakt in het dagelijks leven.

Eén van die dingen is het 19e partijcongres van de CCP, dat vandaag is begonnen in Beijing. En natuurlijk, precies op dit moment zijn wij in Beijing. Kon ik tijdens het vorige politieke evenement dat Xi Jinping had bedacht alles comfortabel van een afstandje in Wuhan bekijken, die vlieger gaat deze keer niet op. Hoe heeft zo’n partijcongres nu invloed op mijn dagelijks leven?

Artikelen:

1) Your simple guide to the Chinese Communist party’s 19th congress (Quartz)
2) How will China select its new leaders at its Communist party congress? (NPR)
3) China’s 19th Communist party congress is about to start (Telegraph)
4) What has Xi Jinping achieved in his first 5 years as China’s leader? (South China Morning Post)
5) Xi Jinping opens China’s party congress, his hold tighter than ever (NY Times)
6) The path to power in China (Bloomberg)
7) Beijing launches strict security checks for the 19th CCP congress (Diplomat)
8) WeChat begins censoring users ahead of China’s national party congress (Techcrunch)
9) China’s Communist party congress: all you need to know (Guardian)

Het partijcongres wordt eens in de vijf jaar gehouden (artikel 1) en is een politiek gevoelig evenement. Niet alleen omdat alle hoge partijbonzen aanwezig zijn, maar vooral omdat China tijdens het congres haar nieuwe leiders kiest, inclusief het Centraal Comité, de hoogste autoriteit binnen het land (artikel 2).

Dit jaar is de bijeenkomst extra gevoelig, omdat duidelijk gaat worden of Xi Jinping, die nu vijf jaar President van China is (artikel 3), van plan is om langer aan de macht te blijven dan zijn tweede termijn van vijf jaar (artikel 4). Volgens de Chinese grondwet mag een president maximaal twee termijnen aanblijven, maar Xi is de meest dominante president sinds Mao (artikel 5). Hij is niet wars van een beetje propaganda en persoonsverheerlijking. Er wordt verwacht dat Xi het mogelijk wil maken om langer aan de macht te kunnen blijven, en dat hij zijn eigen gedachtengoed in de grondwet op wil laten nemen. Of hij daarvoor genoeg steun heeft binnen de Partij, zal duidelijk worden tijdens dit congres (artikel 6).

Dat is allemaal niet niks. Vandaar dat de veiligheidsmaatregelen in Beijing tijdens het congres zo strikt zijn (artikel 7) dat het bijna lachwekkend is, als ik er niet zelf mee te maken zou hebben.

Wat mag er zoal niet in de dagen rondom de bijeenkomst? Je kunt beter vragen wat er nog wél mag, want in Beijing verblijven is deze dagen geen feestje:

• Alle bars en clubs zijn gesloten tussen 16-25 oktober. In die periode mogen er ook geen optredens, festivals en dergelijke activiteiten worden gehouden
• Airbnb boekingen voor woningen die binnen een straal van 20km rondom het Tian’anmen plein liggen, waar het congres plaatsvindt, zijn geannuleerd tot het einde van de maand
• In aanloop naar en tijdens het congres zijn politieke activisten en dissidenten door de CCP op vakantie gestuurd, ver buiten de hoofdstad
• Van 18-28 oktober worden er geen reisvergunningen afgegeven aan buitenlanders die naar Tibet willen reizen
• De politie en het leger zijn prominent en in grote getale aanwezig op drukke plaatsen in de stad en op alle metrostations
• Bij belangrijke toeristische bezienswaardigheden wordt gesurveilleerd door robots(!), die zijn uitgerust met gezichtsherkenningssoftware en een arm die elektrische schokken kan geven
• Kiosken waar je kranten, flesjes water e.d. kunt kopen in de buurt van treinstations en op drukke plaatsen zijn voor de volledige duur van het congres gesloten
• In aanloop naar en tijdens het congres kunnen gebruikers van WeChat, China’s grootste chat-app, hun gebruikersnaam, avatar en tagline niet aanpassen (artikel 8)
• Het gebruik van VPN software, om westerse websites ook in China te kunnen blijven bezoeken, wordt vrijwel onmogelijk gemaakt tijdens het congres (het is een klein wonder dat ik dit blog online heb weten te krijgen!)
• In de periode rondom het congres wordt de inhoud van alle pakketjes die in Beijing worden bezorgd handmatig gecontroleerd. Tijdens het eigenlijke congres (18-20 oktober) wordt de bezorging van alle pakketjes volledig stil gelegd
• Het gebruik van drones is in de hele stad verboden sinds 17 oktober
• De verkoop van alle gevaarlijke stoffen, zoals chemicaliën en vuurwerk, is verboden van 15-28 oktober. Daaronder valt dat alleen officieel geregistreerde motorvoertuigen benzine kunnen kopen in Beijing
• De rest van de maand is het voor mensen die geen hùkǒu (gezinsregistratie) in Beijing hebben, niet toegestaan om een auto te huren in Beijing
• Wat de media publiceert wordt extra gescreend. Artikelen en video’s over gevoelige onderwerpen worden sneller afgekeurd dan normaalgesproken
• Alle passagiers die van waar dan ook in China met de trein naar Beijing reizen worden extra grondig gecontroleerd

Dat laaste hebben wij zelf aan den lijve ondervonden toen we een paar dagen geleden van Wuhan naar Beijing reisden. Normaalgesproken wordt je bagage gescand als je het treinstation ingaat. Maar dat was deze keer niet genoeg; alle passagiers die naar Beijing reisden werden verzameld in een afgezette sectie van het station, waar de bagage eerst nog een keer door een scanner ging, waarna alles handmatig werd gecontroleerd.

Tijdens die handmatige controle werd Zhang Yang verteld dat hij zijn Zwitserse zakmes niet mee de trein in mocht nemen. Gelukkig had een koeriersbedrijf ingezien dat dit voor hen een gat in de markt was: naast de tafel waar werd gecontroleerd stond een koerier, die geweigerde spullen naar huis kon sturen. Tegen een meerprijs natuurlijk.

De controle werd erg grondig gedaan: niet alleen de volledige inhoud van onze koffers en rugtassen werd gecontroleerd, alle toilettassen en kleine tassen die we daarin hadden werden ook geopend en de inhoud daarvan werd goed bekeken. Het was zelfs zo erg dat alle potjes en flesjes die dan weer in die toilettassen zaten, geopend en besnuffeld werden. Ik overdrijf dit niet: zie hier mijn parfumflesje, dat maar liefst twee keer is bestickerd met de mededeling: tweede controle op station Hankou. Ook onze rugtassen kregen zo’n mooie sticker:

En daarmee waren we er nog niet, want in de trein kwam er maar liefst drie keer een roedel politieagenten met honden langs om alle koffers nog maar eens te besnuffelen. Op beide stations was niet alleen de politie aanwezig; er liepen militairen met echte geweren rond, en enge honden met muilkorven.

Het leukste van alles? We kwamen naar Beijing omdat Zhang Yang een nieuw album heeft opgenomen, en er een launch event gepland stond op 20 oktober. Zoals je uit bovenstaand lijstje op kunt maken, gaat dat feest mooi niet door.

Aanvankelijk wilden ze er dan maar een besloten evenement van maken, in het gebouw van de platenmaatschappij. Maar alle online platforms waar tickets kunnen worden verkocht, hebben de ticketverkoop op moeten schorten tot het einde van de maand. De CCP neemt geen halve maatregelen.

Omdat we alles al geboekt en geregeld hadden zijn we hier nu toch. En ondervind ik weer eens aan den lijve hoe het is om in een totalitaire staat te wonen (artikel 9).

Eerdere blogs in deze serie ‘Wonen in China en de actualiteit’ lees je hier: (1) Stadsplanning in Beijing, (2) Luchtvervuiling, (3) Een Chinees kind krijgen, (4) Tweekindpolitiek.