In tegenstelling tot hoe het klinkt, is Chinees Nieuwjaar niet alleen de overgang van het oude naar het nieuwe maanjaar. De naam Lentefestival, die ook wel gebruikt wordt om Chinees Nieuwjaar te benoemen, is accurater. De viering gaat niet om alleen oudejaarsavond en Nieuwjaarsdag, maar beslaat een periode van 15 dagen vanaf Nieuwjaarsdag – meer als je de voorbereidingen die voor oudejaarsavond plaatsvinden meerekent.

Omdat het nogal veel inhoudt, hieronder een overzicht van alle feestdagen tijdens de Nieuwjaarsperiode, en wat er op welk moment moet gebeuren. Je ziet dat je er echt wel een paar weken mee zoet bent!

1) Het Laba Festival

De Nieuwjaarsperiode begint al op de achtste dag van de laatste maand van het oude maanjaar. Die dag is het làbājié; Laba Festival. Het Laba Festival valt vrij lang voor het nieuwe jaar, dit jaar op 20 januari terwijl het 12 februari nieuwjaarsdag was. Het Laba Festival valt samen met een boeddhistische feestdag, waarop de verlichting van de Gautama Boeddha gevierd wordt. Het vieren van het Laba Festival houdt niet heel veel in; er wordt alleen Laba pap gegeten (làbā zhōu), ook wel bekend als Acht Schatten Pap, een rijstepap met acht soorten granen. 

2) Het hele huis schoonmaken

Op de 23e dag van de laatste maand van het oude maanjaar geef je het hele huis een grondige schoonmaakbeurt. Je gooit oude spullen weg, schrobt en boent het huis van boven tot onder, en zorgt dat alle rommel en overbodige zooi weg is; kortom dat alles schoon is om het nieuwe jaar te verwelkomen. Deze voorjaarsschoonmaak viel dit jaar op 4 februari.

3) Nieuwjaarsinkopen doen

Na de grondige schoonmaakbeurt en in aanloop naar oudejaarsdag, doe je Nieuwjaarsinkopen. Eten en drinken voor de feestavond, fruit en snacks, cadeaus voor de mensen die je gaat bezoeken, rode enveloppen om als hóngbāo weg te geven, nieuwe kleren die je op Nieuwjaarsdag zult dragen. En als het je běnmìngnián is, ook nog rood ondergoed, sokken en andere rode zaken die je in het komende jaar geluk zullen brengen. De winkels liggen in aanloop naar Chinees Nieuwjaar vol met al deze zaken en mensen schromen niet om wat meer uit te geven. Je wilt niet bezuinigen op de belangrijkste feestdag van het jaar.

4) Oudejaarsavond

Dit jaar viel oudejaarsavond op 11 februari. Die dag staat er heel wat op het programma:

1. Je versiert het huis met Nieuwjaarsspreuken.
2. Je verbrandt papieren geld voor overleden voorvaderen. Deze eer je ook door wat van de Nieuwjaarsmaaltijd bij een foto van de overledene te zetten en wierrook te branden. Dat doe je voordat je zelf gaat eten; uit respect laat je de overleden eerst ‘eten’.
3. Daarna ga je zelf eten, een uitgebreide maaltijd waarbij dumplings, jiăozi, zeker niet mogen ontbreken. Deze zijn rond en gevuld, en symboliseren daarmee de familie die op oudejaarsavond samenkomt.
4. Na het eten kijk je het CCTV Nieuwjaarsgala op TV; een spektakel waarin zang, dans, cabaret elkaar afwisselen. Echt, heel China kijkt die avond het gala – er is ook niets anders noemenswaardigs op TV. De uitzending heeft een eigen website en kun je ook terugkijken via het eigen YouTube kanaal, mocht je benieuwd zijn.
5. Tot 12 uur laat je alle lampen in het huis aan. Dit om boze geesten geen kans te geven op het laatste moment nog even naar binnen te glippen.
6. Je blijft op tot 12 uur, om het oude jaar uit te zwaaien/te zien vertrekken, en het nieuwe jaar wakker in te gaan.
7. Om 12 uur steek je vuurwerk af, om de boze geesten te verjagen. En in sommige regio’s is het gebruikelijk om om 12 uur jiăozi te eten in plaats van bij de avondmaaltijd.

5) Nieuwjaarsdag

Op Nieuwjaarsdag draag je nieuwe kleren en deel je rode enveloppen met geld, hóngbāo, uit aan jonge generaties. Je eet jezelf een slag in de rondte en kunt de herhaling van het Nieuwjaarsgala kijken; verder hoeft er deze dag niet veel te gebeuren.

6) De dag na Nieuwjaarsdag

Na Nieuwjaarsdag beginnen de bezoeken aan familie. De dag na Nieuwjaarsdag is het gebruikelijk dat vrouwen hun familie bezoeken, omdat mensen doorgaans oudejaarsavond met de familie van de man vieren. Hier neem je dan de rode enveloppen en cadeaus mee die je eerder hebt aangeschaft.

7) Dag 3-7 na Nieuwjaarsdag

De bezoeken van en aan familie gaan deze dagen door, ook rust je veel uit en geniet van de tijd samen met familie. Veel Chinezen werken ver bij hun thuis vandaan, en de Nieuwjaarsperiode is het enige moment in het jaar dat ze tijd hebben om hun thuis te bezoeken en hun familie te zien. Ook zijn er deze periode tempelfestivals, voor vermaak buiten de deur.

8) Weer aan het werk

Op de achtste dag is de officiële vakantieperiode voorbij, en gaan mensen weer aan het werk. Migrantenarbeiders die erg ver bij hun thuisstad vandaan werken blijven daar voor Nieuwjaar soms wel een maand, dus ook de periode na deze dag zijn er nog veel kleinere winkels en restaurants in de grote steden gesloten. Maar na deze dag komt het openbare leven in China weer langzaam op gang.

9) Lantaarnfestival

De vijftiende dag van het nieuwe jaar is de officiële laatste dag van de Nieuwjaarsperiode. Dit jaar is dat 26 februari. Tijdens dit Lantaarnfestival, Yuánxiāo Jié, hangen mensen lampionnen voor de deur, en gaan kinderen ’s avonds naar buiten met lampions. Deze lampions symboliseren geluk, en het laten gaan van het oude om het nieuwe te verwerkomen. Ook wordt er deze dag traditioneel tāngyuán gegeten, zoete gevulde balletjes van kleefrijstmeel. De vulling is doorgaans gemaakt van pinda, rode bonen of sesam. Mijn favoriet is zwarte sesam, en ik ga zeker kijken of ik bij een Nederlandse toko diepvries tāngyuán kan vinden om de Nieuwjaarsperiode van mijn běnmìngnián in stijl af te sluiten. Je kunt ze ook zelf maken: doe hier inspiratie op.